Cabaran Penggunaan Biojisim untuk Menjana Elektrik di Malaysia

 

Sumber Tenaga Campuran di Malaysia

Tenaga elektrik dijana di Malaysia terdiri daripada sumber yang tidak boleh diperbaharui dan sumber boleh diperbaharui. Tenaga elektrik di Malaysia dijana daripada sumber gas asli (40%), arang batu (37%), hidro (17%), solar (3%), diesel (1.5%) dan biojisim (1.6%) dan lain-lain sumber (0.2%) [1]. Arang batu ialah antara penyumbang utama kepada tenaga elektrik di Malaysia. Hal ini telah menimbulkan kebimbangan kerana pada Januari 2022, Indonesia telah melakukan sekatan sementara eksport arang batu kerana kebimbangan bahawa bekalan yang rendah di loji janakuasa elektrik domestik. Sebanyak 65% arang batu yang digunakan oleh Tenaga Nasional Berhad (TNB) di loji janakuasa diimport dari Indonesia.

Untuk mengurangkan kebergantungan negara kepada arang batu untuk menjana elektrik, Malaysia kini beralih secara beransur-ansur kepada tenaga boleh diperbaharui seperti solar, hidro dan biojisim. Selain itu, langkah ini adalah untuk mengurangkan kesan kepada alam sekitar kerana aktiviti melombong dan membakar arang batu telah menyebabkan pelepasan bahan toksik yang berbahaya dan memberi impak negatif kepada alam sekitar. Antara gas yang memberi impak buruk kepada alam sekitar ialah sulfur dioksida yang akan menyumbang kepada hujan asid dan nitrogen oksida yang menyumbang kepada gas asbut (smog gas) dan masalah pernafasan serta karbon dioksida. Pada tahun 2019, jumlah pelepasan GHG sebanyak 92.9 tan metrik karbon dioksida telah dilepaskan daripada pembakaran arang batu di Malaysia.[2]

Sehubungan dengan itu, Kementerian Sumber Asli, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim dahulunya dikenali sebagai Kementerian Tenaga dan Sumber Asli Malaysia (KeTSA) telah menetapkan sasaran untuk mencapai 31% bahagian tenaga boleh diperbaharui dalam kapasiti tenaga campuran nasional menjelang 2025. Sasaran ini menyokong komitmen iklim global Malaysia untuk mengurangkan intensiti karbon seluruh ekonomi (berbanding KDNK) sebanyak 45% pada 2030 berbanding tahun 2005.

Malaysia Renewable Energy Roadmap (MyRER) diterbitkan untuk menyokong penyahkarbonan dalam sektor elektrik di Malaysia melalui pencapaian pada tahun 2035 [3]. Hal ini dijangka akan mendorong pengurangan pelepasan gas rumah hijau dalam sektor tenaga untuk menyokong Malaysia dalam memenuhi sasaran National Determined Contribution (NDC 2030) iaitu pengurangan intensiti pelepasan gas rumah hijau per unit KDNK pada 2030 berbanding tahun 2005 serta pengurangan selanjutnya sebanyak 60% pada 2035.

Potensi Biojisim dalam Penjanaan Tenaga

Malaysia menyasarkan untuk meningkatkan kapasiti tenaga daripada sumber tenaga yang boleh diperbaharui sebanyak 288.9GW menjelang tahun 2025. Malaysia juga telah menyasarkan untuk memperoleh sumber tenaga elektrik daripada biojisim sebanyak 2.3GW pada tahun tersebut. Sisa kelapa sawit mendominasi sumber biojisim untuk penghasilan elektrik dan diikuti dengan sekam padi dan jerami serta sisa kayu-kayan. Senario sasaran kapasiti baharu menjana impak sosio-ekonomi yang setanding menjelang 2025, menyokong lebih RM19.93 bilion yang merangkumi RM3.23 bilion daripada biojisim pelaburan kumulatif dan 28,416 pekerjaan. Ketersediaan sumber biojisim untuk menjana tenaga elektrik akan membuka jalan kepada hasrat Malaysia untuk menjadikan ekonomi kitaran hijau sebagai asas kepada pertumbuhan sosioekonomi.

Antara cabaran yang dihadapi untuk menghasilkan tenaga daripada biojisim ini adalah ianya memerlukan pelaburan yang tinggi. Hal ini kerana penghasilan elektrik daripada biojisim memerlukan kos yang tinggi serta mempunyai skop yang terhad untuk menurunkan kos disebabkan oleh kematangan teknologi daripada industri ini. Hal ini turut disumbangkan oleh faktor penggunaan biojisim yang tidak kos efektif seperti yang dijangkakan kerana kandungan lembapan dalam biojisim mentah menyebabkan kos pra-rawatan yang tinggi. Sekiranya biojisim mentah sawit mempunyai jumlah kelembapan yang tinggi, tenaga yang dihasilkan ketika pemprosesan akan berkurangan dan menjadi tidak efektif.Selain itu, lokasi kilang kelapa sawit yang jauh daripada sambungan grid elektrik menjadi cabaran untuk pembangunan tenaga bio [4]. Kebanyakkan kilang kelapa sawit dibangunkan di kawasan pedalaman yang mempunyai populasi yang rendah dan jauh dari pencawang utama elektrik. Hal ini telah menyebabkan kos sambungan grid yang tinggi yang akan mengehadkan pembangunan projek biojisim ini.

Seterusnya, Malaysia menghadapi masalah kekurangan tenaga pakar dalam bidang reka bentuk dan juga pembinaan teknologi pemprosesan biojisim. Tambahan pula, kurangnya pakar dalam bahagian operasi dan penyelenggaran pusat biojisim turut menjadi penghalang dalam pembangunan industri biojisim seterusnya dalam bidang penghasilan tenaga bio di Malaysia. Dengan ketiadaan teknologi terkini, kebanyakan teknologi di Malaysia telah diimport dari negara-negara lain dan menyebabkan kos penghasilan dan kos penyelenggaraan yang tinggi. Disebabkan itu, aktiviti penyelidikan dan pembangunan dalam industri biojisim bagi penghasilan sumber tenaga bagi mengurangkan kebergantungan kepada sumber tenaga yang sedia ada amatlah digalakkan. Selain itu, kerjasama antara universiti dan pihak industri serta pihak kerajaan dan swasta amatlah penting dalam memastikan industri biojisim ini berdaya saing dan kekal mampan.

Masa Depan Tenaga Lestari di Malaysia

Kesimpulannya, penjanaan elektrik daripada sumber yang boleh diperbaharui sangat penting untuk mengurangkan kebergantungan kepada sumber yang tidak boleh diperbaharui dan diimport dari negara jiran serta memerlukan kos yang tinggi. Di samping itu, penjanaan elektrik daripada sumber yang boleh diperbaharui dapat mengurangkan kadar pelepasan gas rumah hijau yang memberi kesan negatif kepada alam sekitar. Industri biojisim ini akan memberi pulangan yang positif kepada Malaysia jika digunakan dan dimanfaatkan dengan sebaiknya dalam penjanaan elektrik menjelang tahun 2025.

STRAT369 informs the reader that the views, thoughts, and opinions expressed in the text belong solely to the author(s) and not necessarily to the author’s employer, organization, committee, political affiliation, or other group or individual.

STRAT369 services offerings based on this article – Regulatory and Public Policy, Public-Private Partnership and Infrastructure

Footnote:
[1] Dirujuk di https://www.st.gov.my/ms/contents/files/download/116/Malaysia_Energy_Statistics_Handbook_2020.pdf

[2] Dirujuk di https://www.iea.org/data-and-statistics/data-tools/greenhouse-gas-emissions-from-energy-data-explorer

[3] Dirujuk di https://www.seda.gov.my/reportal/myrer/

[4] Dirujuk di https://www.seda.gov.my/reportal/wp-content/uploads/2022/03/MyRER_webVer3.pdf